Chống Cong Cần Đàn Guitar: Cách Phòng Ngừa Và Khắc Phục Tình Trạng Cong Cần Đàn

Cần đàn guitar (guitar neck) là một trong những phần quan trọng nhất của cây đàn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng âm thanh và trải nghiệm chơi nhạc. Tuy nhiên, một trong những vấn đề phổ biến mà người chơi guitar hay gặp phải là tình trạng cong cần đàn. Tình trạng này không chỉ gây khó khăn khi chơi, mà còn có thể làm giảm chất lượng âm thanh và gây hỏng đàn nếu không được khắc phục kịp thời. Bài viết này PopuMusic sẽ hướng dẫn bạn các biện pháp chống cong cần đàn guitar và cách khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả.

1. Nguyên nhân gây ra tình trạng cong cần đàn

Trước khi tìm hiểu về cách chống cong cần đàn guitar, hãy cùng xem qua một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

• Sức căng của dây đàn: Dây đàn guitar có thể gây áp lực lớn lên cần đàn, đặc biệt khi bạn sử dụng dây có kích thước lớn (heavy gauge). Sự căng thẳng liên tục có thể làm cho cần đàn bị cong dần theo thời gian.
• Thay đổi độ ẩm và nhiệt độ: Gỗ của cần đàn dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường. Khi độ ẩm tăng cao hoặc giảm mạnh, gỗ có thể giãn nở hoặc co lại, dẫn đến việc cong hoặc xoắn cần đàn.
• Áp lực vật lý: Những tác động vật lý như việc để guitar trong vị trí không đúng, va đập mạnh, hoặc sử dụng case không phù hợp cũng có thể khiến cần đàn bị biến dạng.
• Thiếu sự bảo dưỡng: Nếu bạn không thường xuyên bảo dưỡng hoặc điều chỉnh đàn, tình trạng cong cần đàn có thể dễ dàng xảy ra mà bạn không kịp nhận biết.

2. Dấu hiệu nhận biết cần đàn guitar bị cong

Việc nhận biết tình trạng cong cần đàn guitar là rất quan trọng để có biện pháp xử lý kịp thời. Dưới đây là một số dấu hiệu cần chú ý:

• Âm thanh không đều: Nếu bạn nhận thấy các nốt nhạc không phát ra đúng hoặc âm thanh bị rè khi bấm dây, điều này có thể là do cần đàn bị cong, ảnh hưởng đến khoảng cách giữa dây đàn và phím đàn.
• Action quá cao hoặc quá thấp: “Action” là khoảng cách giữa dây đàn và phím đàn. Nếu cần đàn bị cong về phía trước (forward bow), action sẽ tăng lên và gây khó khăn khi bấm nốt. Ngược lại, nếu cần đàn bị cong về phía sau (back bow), action sẽ giảm, làm cho dây đàn chạm vào phím và gây rè.
• Các phím đàn không bằng nhau: Khi cần đàn bị cong, bạn có thể nhận thấy các phím đàn không còn song song với nhau, khiến cho việc chơi trở nên không thoải mái và thiếu chính xác.

3. Cách phòng ngừa tình trạng cong cần đàn guitar

Để tránh tình trạng cần đàn bị cong, việc bảo dưỡng và sử dụng đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp chống cong cần đàn guitar hiệu quả:

a. Điều chỉnh cần đàn định kỳ

Cần đàn guitar thường được trang bị một thanh truss rod bên trong, giúp cân bằng và điều chỉnh độ cong của cần đàn. Việc điều chỉnh truss rod định kỳ sẽ giúp giữ cần đàn ở trạng thái ổn định.

• Kiểm tra độ cong của cần đàn: Bạn có thể dễ dàng kiểm tra độ cong của cần đàn bằng cách bấm dây E thấp (dây thứ 6) ở cả phím đầu và phím cuối cùng. Nếu khoảng cách giữa dây và phím ở giữa quá lớn hoặc quá nhỏ, cần đàn có thể cần điều chỉnh.
• Điều chỉnh truss rod: Nếu cần đàn bị cong về phía trước, bạn có thể vặn truss rod theo chiều kim đồng hồ để làm thẳng cần đàn. Ngược lại, nếu cần đàn cong về phía sau, hãy vặn ngược chiều kim đồng hồ. Lưu ý không nên vặn quá mạnh hoặc vặn nhiều lần liên tiếp để tránh hỏng truss rod.

b. Bảo vệ đàn khỏi thay đổi độ ẩm và nhiệt độ

Gỗ là chất liệu nhạy cảm với độ ẩm và nhiệt độ. Để bảo vệ cần đàn khỏi bị cong do môi trường, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:

• Sử dụng máy đo độ ẩm: Một máy đo độ ẩm nhỏ gọn có thể giúp bạn theo dõi mức độ ẩm trong không khí nơi bảo quản guitar. Độ ẩm lý tưởng cho guitar nằm trong khoảng 45% – 55%.
• Sử dụng hộp đàn có độ bảo vệ tốt: Khi không sử dụng, hãy đặt guitar vào hộp đàn (guitar case) chất lượng cao để tránh sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm đột ngột.
• Tránh để guitar gần các nguồn nhiệt: Tránh để đàn gần lò sưởi, ánh nắng mặt trời trực tiếp, hoặc nơi có sự thay đổi nhiệt độ lớn.

c. Sử dụng dây đàn phù hợp

Việc chọn dây đàn phù hợp với cần đàn của bạn là một yếu tố quan trọng để chống cong cần đàn. Dây đàn quá nặng (heavy gauge) có thể gây áp lực lớn lên cần đàn, trong khi dây quá nhẹ có thể làm giảm độ căng cần thiết, khiến cần đàn dễ bị cong ngược.

• Chọn dây đàn có kích thước phù hợp: Nếu bạn chơi ở tần suất cao và đòi hỏi độ bền, bạn có thể chọn dây có kích thước vừa phải (medium gauge) để giảm áp lực lên cần đàn mà vẫn đảm bảo chất lượng âm thanh.
• Thay dây đàn định kỳ: Dây đàn cũ có thể mất tính đàn hồi và gây ra những áp lực không đều lên cần đàn. Do đó, bạn nên thay dây đàn định kỳ để giữ sự ổn định cho cần đàn.

4. Cách khắc phục tình trạng cong cần đàn

Nếu cần đàn guitar của bạn đã bị cong, đừng quá lo lắng. Có nhiều cách để khắc phục tình trạng này tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nó.

a. Điều chỉnh truss rod

Đây là cách phổ biến nhất để sửa cần đàn cong. Như đã đề cập ở trên, bạn có thể sử dụng truss rod để điều chỉnh độ cong của cần đàn. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi kỹ năng và sự cẩn thận. Nếu không tự tin, bạn nên đưa đàn đến cửa hàng nhạc cụ hoặc thợ sửa đàn chuyên nghiệp.

b. Làm phẳng cần đàn

Trong trường hợp cần đàn bị cong nặng và truss rod không thể khắc phục được, bạn có thể cần đến một quá trình gọi là “refretting” (làm lại phím đàn). Quy trình này bao gồm việc tháo phím cũ, làm phẳng lại cần đàn, sau đó lắp phím mới. Đây là một công việc phức tạp và nên được thực hiện bởi thợ chuyên nghiệp.

c. Sửa chữa tại cửa hàng chuyên nghiệp

Nếu cần đàn của bạn bị cong nghiêm trọng hoặc đã qua sử dụng trong thời gian dài mà không được bảo dưỡng, bạn nên mang đàn đến thợ sửa đàn để được kiểm tra và khắc phục. Thợ chuyên nghiệp sẽ có đủ công cụ và kỹ năng để xử lý các vấn đề phức tạp như thay truss rod hoặc làm lại cần đàn.

Kết luận

Tình trạng cong cần đàn guitar là vấn đề phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và khắc phục nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện các biện pháp bảo dưỡng đúng cách. Việc điều chỉnh truss rod, sử dụng dây đàn phù hợp, và bảo vệ đàn khỏi các yếu tố môi trường là những cách hiệu quả để giữ cho cần đàn luôn trong trạng thái tốt nhất. Nếu gặp phải tình trạng cần đàn bị cong, hãy hành động sớm để tránh các hỏng hóc nghiêm trọng và giữ cho đàn của bạn luôn phát ra âm thanh hoàn hảo.

Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Học Guitar Online: Ưu Điểm, Nhược Điểm và Những Tài Liệu Hữu Ích